Hai mươi hai năm – khoảng thời gian dài hơn một phần ba đời người – đủ để biến một chàng trai trẻ ngày nào thành một người đàn ông trưởng thành, có gia đình, có con cái, có cả một bầu trời ký ức. Thế nhưng khi đặt chân trở lại Canberra, bước qua cánh cổng ngôi trường mình từng học, tôi bỗng thấy lòng mình run lên những nhịp rất lạ: như thể mọi đổi thay của đời sống, của tuổi tác đều tạm ngừng, chỉ còn lại trái tim rộn ràng của một cậu sinh viên cao học năm nào.

Canberra mùa đông lạnh. Cái lạnh se sắt như lùa vào từng thớ thịt, từng nhịp thở. Nhưng trời hôm ấy lại trong xanh, nắng vàng trải khắp. Sự tương phản ấy thật kỳ lạ: mùa đông giá buốt mà vẫn sáng rực rỡ như một ngày xuân. Tôi chợt nghĩ, có lẽ đó cũng là ẩn dụ cho chính chuyến trở về này. Thời gian có thể khiến tóc thầy bạc, khiến lòng người trĩu thêm bao trải nghiệm, nhưng nắng ký ức vẫn rạng rỡ, ấm áp, chưa từng tắt lịm.

Tôi dắt vợ và hai con đi dọc con đường lát gạch dẫn vào khuôn viên trường. Hai đứa trẻ ríu rít chạy quanh, ngạc nhiên chỉ trỏ những đàn kanguru tung tăng ngoài bãi cỏ. Cảnh tượng ấy khiến tôi lặng người. Khi xưa, tôi cũng từng dừng lại nơi này, đứng lặng ngắm chúng cùng các đồng nghiệp trong đoàn công tác của Bộ Giáo dục năm 2014. Hôm nay, khung cảnh vẫn vậy, chỉ có tôi đã khác: không còn đơn độc mà đã có gia đình bên cạnh. Cảm giác ấy vừa mới mẻ, vừa thân thuộc, như một vòng tuần hoàn mà số phận đã khéo sắp đặt.

Ngôi trường nay đã khang trang, hiện đại hơn rất nhiều. Giảng đường cao tầng, phòng học rộng, thư viện sáng sủa, tất cả toát lên sức sống của một cơ sở giáo dục đang vươn mình mạnh mẽ. Nhưng điều khiến tôi xúc động nhất không phải là những tòa nhà mới, mà là khi bắt gặp dáng hình quen thuộc giữa dòng người. Đó là cô giáo Eleni cũ, người đã từng tận tình giảng dạy tôi, dìu dắt tôi những bước đi đầu tiên trên con đường nghiên cứu. Cô hơi khác so với 22 năm trước khi cùng đi dạo với chúng tôi ở trung tâm TP.HCM, nhưng nụ cười thì vẫn ấm áp và hiền hậu như ngày nào. Khi ánh mắt chạm nhau, tôi bỗng thấy mình như trở lại thời thanh xuân, trong những buổi chiều ở ĐHSP TPHCM, ngồi nghe cô giảng bài bằng thứ tiếng Anh mà mình từng còn vụng về, lóng ngóng.

Chúng tôi ôm nhau trong niềm vui mừng khó tả. Cô hỏi thăm tôi bằng tất cả sự trìu mến, còn tôi thì bối rối như một cậu học trò nhỏ. Giữa dòng chảy vô tình của thời gian, có những tình cảm vẫn nguyên vẹn, không phai nhạt. Tôi chợt hiểu rằng, những năm tháng học ở ĐH Canberra không chỉ cho tôi tri thức, mà còn để lại trong tim tôi những tình thầy trò sâu nặng, những gắn bó thiêng liêng.

Tôi đi cùng vợ con khắp khuôn viên trường. Dưới tán cây già, chúng tôi cùng nhớ lại những giờ học thạc sĩ PPGD Tiếng Anh ở ĐHSP TPHCM năm nào, kể cho con nghe về những giờ thảo luận sôi nổi cùng bạn bè. Tôi muốn gia đình mình được chạm vào ký ức của tôi, muốn các con hiểu rằng cha mẹ của chúng cũng từng có một thời tuổi trẻ đầy nỗ lực và mơ ước. Trong ánh mắt háo hức của con, trong nụ cười đồng cảm của vợ, tôi thấy hạnh phúc lan tỏa, một niềm hạnh phúc lặng lẽ mà sâu xa.

Canberra vẫn thế, vẫn những đồng cỏ mênh mang, vẫn những đàn kanguru nhảy nhót dưới nắng. Cái bình yên nơi đây như một tấm gương phản chiếu tâm hồn: dù cuộc đời có xô bồ, bon chen, nơi này vẫn là miền ký ức êm đềm để trở về. Và có lẽ, chính sự bình yên ấy đã khiến bài thơ bật ra trong tôi một cách tự nhiên. Những câu thơ không gò ép, không tính toán, mà là nhịp thở của trái tim:

Đọc lại, tôi thấy trong thơ không chỉ có cảnh đẹp Canberra, mà còn có bóng dáng của chính mình: một cựu sinh viên trở về trường cũ, bồi hồi khi gặp lại cô thầy, bạn bè; một người cha dẫn vợ con về nơi lưu giữ tuổi trẻ; một con người đi qua bao năm tháng nhưng vẫn giữ trong lòng sự biết ơn và niềm yêu thương.

Tùy bút này vì thế không chỉ là hồi ức, mà còn là lời tri ân. Tri ân những năm tháng đã nuôi dưỡng khát vọng của tôi. Tri ân thầy cô đã dìu dắt, bạn bè đã đồng hành. Tri ân cả thiên nhiên Canberra, với ánh nắng mùa đông vàng rực và đồng cỏ xanh bát ngát, đã trở thành phần ký ức đẹp đẽ nhất của cuộc đời.

Hai mươi hai năm, tôi trở lại, để thấy thời gian trôi đi nhưng tình người và kỷ niệm thì bất biến. Tôi tin rằng, trong mỗi chuyến đi của đời người, luôn có một điểm dừng như thế – một nơi để ta ngoái nhìn, để lòng trào dâng niềm hạnh phúc khi nhận ra mình đã sống, đã học, đã yêu thương nơi đó. Với tôi, điểm dừng ấy chính là Canberra.